ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΚΛΕΙΝΟΥΜΕ ΤΟ ΜΑΤΙ ΜΕ ΕΠΙΔΕΣΜΟ ΣΕ ΤΡΑΥΜΑΤΙΣΜΟ ΤΟΥ ΚΕΡΑΤΟΕΙΔΟΥΣ Ή ΟΧΙ ?

Όσοι είχατε την ατυχία να έχετε κάποιο τραυματισμό του κερατοειδούς (είτε από ξένο σώμα είτε από εκδορά από νύχι), σίγουρα θα θυμάστε πόσο επώδυνη εμπειρία ήταν. Και αυτό γιατί ο κερατοειδής περιέχει πολλά νεύρα αγωγής του πόνου. Έτσι, ακόμα και μια απλή "γρατσουνιά" στον κερατοειδή μπορεί να προκαλέσει ανυπόφορο πόνο, κόκκινο-ερεθισμένο μάτι, έντονη δακρύρροια και θόλωση της όρασης.

Καθιερωμένη τακτική αντιμετώπισης τέτοιων περιστατικών από τον οφθαλμίατρο ήταν έως πρόσφατα η αφαίρεση τυχόν ξένων σωμάτων από τον κερατοειδή, η ενστάλαξη αντιβιοτικού κολλυρίου ή αλοιφής, η επίδεση του ματιού και η επανεξέταση σε 24-48 ώρες. Η επίδεση του ματιού στηριζόταν στη λογική υπόθεση, ότι ελαττώνοντας το ανοιγοκλείσιμο του βλεφάρου, ελαττώνεται η τριβή του βλεφάρου πάνω στον κερατοειδή και ταυτόχρονα δημιουργείται μια κλειστή κοιλότητα δακρύων ανάμεσα στον κερατοειδή και στο κλειστό βλέφαρο που βοηθά στην ταχύτερη επούλωση και στην ελάττωση του πόνου.

Ωστόσο, η βιβλιογραφία δεν συνιστά πλέον την επίδεση του ματιού, καθώς βρέθηκε επανειλημμένα ότι όχι μόνο δεν επιταχύνει την επούλωση της πληγής, αλλά ούτε ελαττώνει την ένταση του πόνου. Μάλιστα, σε ορισμένες περιπτώσεις όπου υπάρχει αυξημένος κίνδυνος επιμόλυνσης της πληγής με μύκητες ή αναερόβια μικρόβια (όπως τραυματισμός από κλαδιά δέντρων ή φύλλα ή από φακό επαφής), η επίδεση του ματιού απαγορεύεται. Πλέον λοιπόν συνιστάται το μάτι να παραμένει χωρίς επίδεσμο (εκτός από εξαιρετικές περιπτώσεις) αλλά με εντατική ενυδάτωση με τεχνητά δάκρυα, αντιβιοτικό κολλύριο ή αλοιφή και ενδεχομένως κυκλοπληγικά και μη-στεροειδή αντιφλεγμονώδη κολλύρια ή αναλγητικά χάπια κατά την κρίση του θεράποντος οφθαλμιάτρου.

Σε ορισμένες περιπτώσεις μεγάλης επιθηλιακής απόπτωσης μπορεί να εφαρμοστεί ειδικός θεραπευτικός φακός επαφής καθ'όλη τη διάρκεια του 24ώρου, αλλά σε κάθε περίπτωση απαιτείται συχνή ενυδάτωση του ματιού και πολλή υπομονή.

Ανάλογα με την έκταση της απόπτωσης, την ηλικία και τη γενική κατάσταση του ασθενούς, η διάρκεια της πλήρους επούλωσης του κερατοειδή ποικίλλει από 1-2 μέρες έως και 1-2 εβδομάδες. Δυστυχώς όμως, κάποιες φορές συμβαίνει οι συνδέσεις μεταξύ των αναγεννημένων επιθηλιακών κυττάρων να μην είναι σταθερές, με αποτέλεσμα η πληγή να ξανανοίγει μετά από καιρό ακόμα και μετά από απλό τρίψιμο των ματιών ή την πίεση του ματιού στο μαξιλάρι κατά τον ύπνο. Η υποτροπιάζουσα αυτή απόπτωση του κερατοειδικού επιθηλίου αντιμετωπίζεται γενικά με τον ίδιο τρόπο όπως και παραπάνω. Επειδή σε τέτοιες περιπτώσεις πάντα υπάρχει ο κίνδυνος υποτροπής, συνιστάται ιδιαίτερη προσοχή στο τρίψιμο των ματιών, αποφυγή άσκησης πίεσης και τραυματισμών του ματιού (ακόμα και με κλειστά βλέφαρα) και προσεκτικό άνοιγμα των βλεφάρων κατά το ξύπνημα με ήπιες κινήσεις. Τέτοια άτομα συνιστάται ακόμα να χρησιμοποιούν τεχνητά δάκρυα σε καθημερινή βάση εφ' όρου ζωής, για να διατηρούν την επιφάνεια του ματιού τους επαρκώς ενυδατωμένη.

Βιβλιογραφία

1. Arbour JD et al. Should we patch corneal erosions? Arch Ophthalmol. 1997;115(3):313-7.

2. Kaiser PK. A comparison of pressure patching versus no patching for corneal abrasions due to trauma or foreign body removal. Corneal Abrasion Patching Study Group. Ophthalmology. 1995;102(12):1936-42.

3. The College of Optometrists (UK): Clinical Management Guidelines: Corneal abrasion, 28/05/2015. Available at: http://www.college-optometrists.org/en/professional-standards/clinical_management_guidelines/guidelines_by_condition.cfm