ΠΩΣ ΑΝΑΠΤΥΣΣΕΤΑΙ Η ΟΡΑΣΗ ΣΕ ΒΡΕΦΗ ΚΑΙ ΠΑΙΔΙΑ

Ως γονείς είναι σημαντικό να γνωρίζουμε τα βασικά ορόσημα στην ανάπτυξη της όρασης του παιδιού, ώστε να ανιχνεύσουμε εγκαίρως τυχόν διαταραχές και να απευθυνθούμε στον οφθαλμίατρο. Είστε λοιπόν έτοιμοι να παρακολουθήσουμε το ταξίδι της όρασης στα βρέφη και στα παιδιά; Πάμε!

Το νεογέννητο μωρό βλέπει πολύ θαμπά, καθώς ακόμα δεν έχει αναπτυχθεί και προσαρμοστεί πλήρως το οπτικό του σύστημα. Όμως ήδη από τις πρώτες εβδομάδες αρχίζει και διακρίνει μεγάλα σχέδια και φωτεινά χρώματα. Με τη συμπλήρωση του πρώτου μήνα μπορεί να εστιάσει σε πρόσωπα και σε αντικείμενα με έντονο χρώμα που βρίσκονται μπροστά του, αλλα δεν μπορεί ακόμα να τα παρακολουθήσει με το βλέμμα του.

Καθώς σταδιακά αναπτύσσεται η ικανότητα του εγκεφάλου να συντονίζει τη λειτουργία των ματιών, με τη συμπλήρωση 2 μηνών το βρέφος αρχίζει να μπορεί να παρακολουθεί με το βλέμμα του ένα κινούμενο αντικείμενο, κάτι που τελειοποιείται στους 3 μήνες.

Περίπου στους 5 μήνες το βρέφος αρχίζει να αναπτύσσει την ικανότητα αντίληψης του βάθους και μπορεί να αντιληφθεί πόσο μακριά βρίσκεται ένα αντικείμενο, έχει δηλαδή πλήρως τρισδιάστατη όραση. Σε αυτό το στάδιο μπορεί να δει τους γονείς του στην άλλη άκρη του δωματίου και να τους χαμογελάσει. Διακρίνει καλύτερα (αν και όχι πλήρως) τα χρώματα.

Στους 9 έως 12 μήνες το βρέφος μπορεί πλέον να υπολογίζει οπτικά τις αποστάσεις και αυτό το βοηθάει να αρχίσει να πιάνεται από μεγάλα αντικείμενα για να σηκωθεί όρθιο. Σε αυτό το στάδιο ωριμάζει επίσης η αντίληψη χρωμάτων και το βρέφος έχει αναπτύξει αρκετά καλό συντονισμό ματιού-χεριού ώστε να μπορεί να πιάσει ένα αντικείμενο ανάμεσα στον αντίχειρα και το δείκτη.

Καθώς το παιδί διανύει τα επόμενα 2 χρόνια της ζωής του η οπτική λειτουργία του βελτιώνεται συνεχώς και αναπτύσσει την ικανότητα εστίασης και προσαρμογής της όρασής του σε ποικίλες αποστάσεις (είναι εντυπωσιακό πόσο κοντά μπορεί κάποιος να πλησιάσει ένα αντικείμενο και το παιδί να μπορεί να το διακρίνει καθαρά, καθώς τα παιδιά έχουν εξαιρετική ικανότητα προσαρμογής και σύγκλισης των ματιών τους). Στην ηλικία των 3 έως 4 ετών το παιδί έχει πρακτικά τελειοποιήσει την όρασή του και το συντονισμό ματιών και χεριών, έτσι μπορεί να κάνει διάφορες κατασκευές και να παίζει με διάφορα παιχνίδια. Επιπλέον, έχει αναπτύξει την οπτική του μνήμη και έτσι μπορεί να διηγηθεί παραμύθια που έχει διαβάσει σε εικονογραφημένα βιβλία.

Στην ηλικία των 4 έως 6 ετών το παιδί μπορεί πλέον να αναγνωρίσει γράμματα και σύμβολα και συνεργάζεται καλύτερα με τον οφθαλμίατρο στην εξέταση της οπτικής οξύτητας. Η ικανότητά του για σύγκλιση των ματιών του και προσαρμογή στη κοντινή όραση τελειοποιείται και πλέον μπορεί να παρακολουθεί με το βλέμμα του τη γραμματοσειρά ενός βιβλίου. Καθώς ταυτόχρονα αναπτύσσεται και η εγκεφαλική του λειτουργία το παιδί αρχίζει να διαβάζει. Σε αυτή την ηλικία είναι πλέον αρκετά ώριμο να περιγράψει τυχόν προβλήματα όρασης που αντιμετωπίζει.

Πρέπει να σημειωθεί ότι τα παραπάνω ορόσημα δεν τα φτάνουν όλα τα παιδιά ακριβώς στην ίδια ηλικία. Ωστόσο, αν ως γονείς διαπιστώσετε σημαντική απόκλιση από τα παραπάνω ή άλλα ύποπτα σημεία (πχ. στραβισμό, λευκή κόρη) συνιστάται να μιλήσετε με τον οφθαλμίατρό σας.

Βιβλιογραφία:

https://www.aao.org/eye-health/tips-prevention/baby-vision-development-first-year

https://www.aao.org/eye-health/tips-prevention/children-vision-development